ورم شبکیه چشم بیماری است که با آسیب به شبکیهی چشم، بینایی را تهدید میکند. دلیل ورم شبکیه چشم ممکن است مواردی همچون دیابت، استرس و فشار روانی باشد. از آثار ورم شبکیه چشم میتوان به سخت شدن شبکیه همراه با آتروفی و تجمع مواد رنگی اشاره نمود.
ورم شبکیه چشم
به هنگام وقوع برخی بیماریهای چشم، قسمتی از شبکیه که ماکولا (لکه زرد) نام دارد ممکن است به دلیل تجمع بیش از حد معمول آب دچار ضخیم شدن شود که در اصطلاح به آن ورم شبکیه چشم یا تورم ماکولا یا ادم ماکولا گفته میشود.
طی این بیماری، با تورم شبکیه، فرد دید دور و نزدیک خود را مختل میبیند. همچنین بیمار با چشمی که به این بیماری مبتلا شده است، افراد را کوچکتر و خطوط صاف را کج میبیند.
دلیل ورم شبکیه چشم
به دلیل حساسیت بالای این بیماری، با داشتن کوچکترین علائم، شما باید به دنبال علت آن باشید. عوامل مختلفی ممکن است منجر به ورم شبکیه چشم شوند. از این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
دژنراسیون ماکولا
ماکولا یا لکه زرد، در مرکز شبکیه قرار داشته و نور روی آن متمرکز میشود. طی بیماری دژنراسیون ماکولا تخریب میشود. این بیماری به تدریج رخ داده و در بسیاری از موارد منجر به کوری میشود.
در شرایطی که خطوط مستقیم را موج دار میبینید، دیدتان تار است یا لکههای تیره در مرکز دیدتان قرار دارد، احتمال دارد که دچار مراحل ابتدایی این بیماری شده باشید.
عواملی همچون سیگار کشیدن، فشار خون بالا، چاقی و داشتن سابقهی خانوادگی از عوامل خطر ایجاد کنندهی این بیماری هستند.
این بیماری درمان قطعی نداشته ولی با استفاده از روشهایی میتوان از پیشروی آن جلوگیری کرد. این روشها عبارتاند از: مصرف مقادیر کافی ویتامین، جراحی کاشت لنز تلسکوپی، درمان دارویی و فیلتراسیون خونی.
دیابت
از دیگر عوامل بروز ورم شبکیه چشم میتوان به بیماری دیابت اشاره نمود. دیابت یا همان بیماری قند بسیاری از افراد را درگیر کرده و نوعی اختلال متابولیک و سوخت و سازی به شمار میرود. بیماری دیابت در بلند مدت، تهدیدی برای سلامت چشم است. این بیماری زمانی رخ میدهد که بدن قادر به تولید میزان کافی از انسولین نیست.
در دیابت به دلیل آسیب جدار عروق نسبت به حالت معمول آب بیشتری با خروج از عروق در داخل بافت شبکیه جمع شده که این تجمع آب موجب اختلال در عملکرد طبیعی بینایی میشود. در شرایطی که این وضعیت برای طولانی مدت ادامه دار شده و درمان نشود، معمولا سبب آسیب دائمی سلولهای بافت شبکیه میشود
افراد مبتلا به دیابت باید به طور منظم با مراجعه به چشم پزشک و انجام معاینات دورهای، عوارض چشمی دیابت را کنترل کنند. بالا بودن قند خون میتواند منجر به مشکلاتی همچون تاری دید، آب مروارید، گلوکوم، رتینوپاتی دیابتی و ورم شبکیه چشم شود.
پیشگیری، تشخيص زود هنگام و اقدام به درمان به موقع میتواند از بیمار در برابر از دست دادن بینایی و درگیری با بیماریهای چشمی ذکر شده محافظت کند. اگر قند خون بیمار در حد ثابت و پایین نگه داشته شود، آسیب به عروق خونی کوچک نیز کند خواهد بود.
آب مروارید
جراحی آب مروارید نیز میتواند موجب التهاب شبکیه و بروز ورم شبکیه شود. آب مروارید یا کاتاراکت طی کدر شدن عدسی چشم و از بین رفتن شفافیت آن اتفاق میافتد. این بیماری شایعترین علت از دست دادن بینایی در افراد بالای ۴۰سال بوده و علت اصلی نابینایی در جهان نیز هست. آب مروارید میتواند خواندن و رانندگی را به ویژه در شب دشوار کند.
بیماری آب مروارید اغلب به تدریج رشد کرده و در اوایل آن مزاحمتی برای بینایی ایجاد نمیکند اما در نهایت و به مرور زمان برای فرد مشکلات بینایی را ایجاد میکند. از علائم آب مروارید میتوان به تاری دید، حساسیت به نور و دوبینی اشاره نمود. در مراحل اولیه آب مروارید، وضعیت بینایی با استفاده از عینک و عدسیها بهبود مییابد اما در موارد شدیدتر، جراحی تنها راه درمان است.
آب سیاه
گلوکوم یا آب سیاه، بیماری است که طی آن عصب بینایی چشم صدمه میبیند. بیماری آب سیاه نیز میتواند دلیل ورم شبکیه چشم باشد. این بیماری معمولا هنگامی رخ میدهد که مایع اضافی در قسمت جلویی چشم تجمع کند. گلوکوم در صورت عدم درمان ابتدا موجب اختلال بینایی و پس از آن به آرامی و بدون علائمی ممکن است باعث از دست دادن بینایی شود.
در شرايطي که سن شما بالای ۴۰ سال بوده و یا سابقهی خانوادگی این بیماری را دارید، هر ۱ تا ۲ سال به چشم پزشک مراجعه نموده تا معاینه شوید. همچنین اگر مشکلاتی نظیر دیابت دارید یا در معرض خطر بیماریهای چشم دیگر هستید، ممکن است نیاز به معاینهی بیشتری داشته باشید.
از علائم بیماری آب سیاه میتوان به مواردی همچون درد شدید چشم و سردرد شدید، سفت شدن کرهی چشم، قرمزی چشم و مختل شدن دید در شب اشاره نمود.
تحلیل وابسته به سن ماکولا
در طی بیماری تحلیل وابسته به سن ماکولا نیز معمولا ادم ماکولا ایجاد میشود.
علائم ورم شبکیه
تشخیص بیماری ورم شبکیه با معاینهی حضوری توسط دستگاههای مخصوص و در صورت لزوم با انجام تصویر برداری شبکیه به راحتی صورت میگیرد. افراد دچار ورم شبکیه چشم به تاری دید دچار شده و ممکن است بیناییشان را به مرور از دست بدهند. البته به این نکته نیز توجه داشته باشید تاری دید میتواند به دلیل سایر مشکلات و بیماریهای چشمی نیز رخ دهد و تشخیص این مورد بر عهدهی پزشک است.
تشخیص بیماری ورم شبکیه چشم با دستگاه افتالموسکوپ دقیقتر بوده و به کمک آنژیوگرافی با فلورسین و OCT میتوان نمای بهتری از شکل ورم و اندازه آن به دست آورد.
درمان ورم شبکیه
برای درمان ورم شبکیه هنوز راه حل قطعی کشف نشده اما با توجه به دلیل بروز تورم میتوان درمانهایی همچون استفاده از قطرههای چشمی، تزریقهای داخل چشمی و یا جراحی به منظور بهبود بینایی استفاده کرد که بسته به نوع روش، درصد موفقیت آنها نیز متفاوت است. پیش از اقدام به درمان، تشخیص علت بیماری توسط متخصص شبکیه بسیار مهم بوده و در مرحلهی بعدی، پزشک درمان مناسب را مشخص میکند.
همچنین، اشکال مختلفی از ورم شبکیه وجود دارد که برای هر شکل آن، درمان خاصی مانند لیزر درمانی و تزریق یک آمبولی به نام آواستین در داخل چشم وجود دارد.
سخن پایانی
التهاب و ورم شبکیه چشم بینایی را تهدید کرده و تشخیص به موقع و اقدام به درمان در رابطه با آن بسیار مهم است. طی این عارضه شبکیهی چشم به علت تجمع بیش از حد معمول آب دچار افزایش ضخامت شده که در اصطلاح به آن تورم ماکولا یا ادم ماکولا نیز میگویند. در این مطلب در رابطه با دلیل ورم شبکیه چشم گفتیم و به این سوال پاسخ دادیم که در صورت ورم شبکیه چه باید کرد؟ در پایان به شما توصیه میکنیم تا این مطلب را نیز در رابطه با علت درد پشت چشم و حالت تهوع مطالعه کنید.