مردمک چشمها به طور دائمی به تغییرات شدت نور واکنش نشان داده و میزان نور ورودی به چشم را تنظیم می‌کنند. عارضه‌ی تنگ شدن مردمک که میوز نیز نامیده می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که آن‌ها به طور غیرطبیعی منقبض می‌شوند. در حالت عادی، مردمک‌ها با تغییر اندازه‌شان، به چشمها کمک می‌کنند تا نور به اندازه‌ی مناسبی به چشمها وارد شود. مردمک‌ها در تاریکی و نور کم بازتر و گشادتر شده تا نور بیشتری به چشم وارد شود. در نور شدید نیز، مردمک‌ها برای پیشگیری از ورود نور زیاد به چشم، تنگ‌تر یا منقبض هستند. اما با این حال، در برخی شرایط پزشکی، بیماری‌های زمینه‌ای و در زمان استفاده از برخی داروها، مردمک چشمها تنگ‌تر از حالت معمول می‌شوند. به این عارضه در پزشکی میوز یا مردمک‌های تنگ شده می‌گویند. میوز در یونان باستان به معنای بستن چشمها است.
تنگ شدن مردمک چشم
منظور از میوز چشم یا تنگ شدن مردمک چشم، کوچک بودن غیرعادی مردمک‌های چشم و منقبض بودن آن‌هاست. مردمک‌ها حلقه‌های سیاه وسط چشم بوده و در زمان بروز میوز چشم، عضلات عنبیه (قسمت رنگی چشم) در اطراف مردمک سفت می‌شوند. این ماهیچه‌های اطراف مردمک، بزرگ یا کوچک بودن مردمک‌ها را کنترل می‌کنند.
در شرایط معمول، با ورود نور به چشمها، مردمک‌ها بزرگ‌تر یا کوچک‌تر می‌شوند. زمانی که نور شدید باشد، مردمک‌ها کوچک می‌شوند. در نور کم و شب هنگام، مردمک‌های شما بزرگ می‌شوند. در شرایطی که مبتلا به میوز باشید، حتی با وجود تغییرات نور، مردمک‌های شما کوچک می‌مانند.
همچنین اندازه مردمک چشم با نگاه کردن به اجسام نزدیک نیز تغییر می‌کند. زمانی که بر روی جسمی نزدیک خود تمرکز کنید، مردمک‌ها کوچک‌تر می‌شوند. میوز مردمک می ممکن است در یک طرف (یک طرفه) یا هر دو طرف (دو طرفه) باشد. این شرایط را می توان به صورت تک چشمی (یک چشم) و دو چشمی (دو چشم) نیز نامید.
علت تنگ شدن مردمک چیست؟
علت تنگ شدن مردمک چشم ممکن است بنا به دلایل مختلفی باشد. در ادامه به بررسی عمده ترین دلایل تنگ شدن مردمک چشم می‌پردازیم.
سن
مردمک‌های چشم نوزاد به مدت دو هفته کوچک مانده تا محافظت بیشتری در برابر نور شدید داشته باشند. همچنین با افزایش سن، مردمک‌های چشم نیز کوچک‌تر می‌شوند. در سن بالا ماهیچه‌های مردمک ممکن است ضعیفد شده و باز کردن آن‌ها به سختی انجام شود. این شرایط ممکن است دید در شب را سخت‌تر کند.
مسمومیت
مسمومیت مردمک نیز ممکن است موجب بروز میوز شود. سمومی که ممکن است موجب میوز شوند عبارتند از ارگانوفسفره ها، بنزودیازپین ها و کلونیدین.
التهاب چشم (یووئت قدامی)
یووئیت، به التهاب لایه میانی چشم از جمله عنبیه گفته می‌شود. بسیاری از افراد دارای یووئیت قدامی سالم هستند؛ اما بروز این بیماری می‌تواند با موارد زیر نیز مرتبط باشد.:
بیماری ریه
شرایط عفونی
بیماری گوارشی
شرایط روماتیسمی
بیماری‌های پوستی
برای درمان مردمک تنگ شده ناشی از یووئت قدامی، می‌توان از روش‌هایی همچون استفاده از قطره چشمی برای باز کردن مردمک چشم و مصرف قطره چشمی حاوی استروئید برای کاهش التهاب استفاده کرد.
سندرم هورنر
این بیماری بسیار نادر بوده و ممکن است دلیل تنگ شدن مردمک چشم باشد. سندرم هورنر در اثر تومور، سکته مغزی یا آسیب به تنه مرکزی مغز (ساقه مغزی) رخ داده و بر اعصاب سمپاتیک اثر می‌گذارد. از علائم سندرم هورنر می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
مردمک چشم در یک طرف صورت مشخص‌تر می‌شود.
افتادگی پلک فوقانی روی چشم آسیب دیده (پتوز)
در مواردی، ناتوانی در تعریق در یک طرف صورت
ضربه به سر
بعضی از آسیب‌های وارد شده بر سر با تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی موجب تنگ شدن مردمک می‌شوند. بر اساس تحقیقات، افرادی که در تصادفات جاده‌ای یا سایر تصادفات دچار آسیب به مغز شده‌اند، ممکن است به طور جدی دچار تنگ شدن مردمک و مشکلات داخلی شوند.
به طور کلی صدمات سر می‌تواند منجر به عوارضی شدید و خطرناک شود. حتی اگر آثار این عوارض بلافاصله آشکار نشوند. در زمان بروز آسیب به سر، فرد باید فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشد.
سخن پایانی
تنگی مردمک یا میوزیس به انقباض غیر ارادی چشمها گفته می‌شود. تنگی مردمک به صورت غیر ارادی بوده و دلایل متعددی دارد. دلیل تنگ شدن مردمک چشم می‌تواند افزایش سن، عوارض بعضی داروها، خون‌ریزی پل مغزی، سر درد خوشه‌ای، سندرم هورنر، یا استفاده از مواد افیونی باشد. در پایان به شما توصیه می‌کنیم تا این مطلب را نیز در رابطه با دلایل بالا رفتن نمره چشم بخوانید.
سوالات متداول
۱. میوز چیست؟
عارضه‌ی تنگ شدن مردمک که میوز نیز نامیده می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که آن‌ها به طور غیرطبیعی منقبض می‌شوند.
۲. علت تنگ شدن مردمک چشم چیست؟
دلیل تنگ شدن مردمک چشم می‌تواند افزایش سن، عوارض بعضی داروها، خون‌ریزی پل مغزی، سر درد خوشه‌ای، سندرم هورنر، یا استفاده از مواد افیونی باشد.
