شاید شمایی که تصمیم به مطالعه‌ی این مقاله گرفته‌اید، چشمانی ضعیف داشته و به خوبی تجربه‌ی استفاده از اولین عینک طبی خود را به یاد بیاورید. در آن لحظه که با اولین استفاده از عینک، دنیای پیرامونتان از تیرگی و تاری، به دنیایی روشن و شفاف مبدل می‌شود، اهمیت و ماهیت نمره‌ی چشم قابل درک می‌گردد. بالا رفتن نمره چشم در طول زمان، در افرادی که از عینک استفاده می‌نمایند امری معمول است. در این مقاله قصد داریم تا به دلایل بالا رفتن نمره چشم، نشانه‌های آن و روش‌های جلوگیری از بالا رفتن نمره چشم بپردازیم. با ما همراه باشید.
علت بالا رفتن نمره‌ی چشم
علت بالا رفتن نمره‌ی چشم در افراد مختلف و بسته به سن، جنس و شرایط متفاوت است. دلایل متعددی ممکن است منجر به بالا رفتن نمره چشم شود. از جمله ضربه به چشم، بیماری دیابت، بیماری کاتاراکت (آب مروارید)، بیماری کراتوکونوس (قوز قرنیه)، کهولت سن، وراثت، سن، قرارگیری در معرض تشعشعات مضر و مصرف برخی داروها. در ادامه به معرفی و بررسی برخی از دلایل بالا رفتن نمره چشم می‌پردازیم:
بیماری کاتاراکت (آب مروارید)
عدسی چشم از اساسی‌ترین قسمت‌ها چشم بوده و وجود لک یا تیره شدن آن، در نهایت موجب شده تا پرتوهای نور به درستی متمرکز نشده و روند تشکیل تصویر بصورت شفاف و واضح مختل شود. با افزایش سن و وقوع بیماری آب مروارید در فرد، لکه‌های تیره‌ای بر روی عدسی ایجاد شده و با توسعه‌ی این لکه‌ها عدسی شفافیت خود را از دست داده و در عبور دادن دقیق نور و تشکیل تصویر واضح ناتوان می‌شود. از دیگر دلایل ایجاد این مشکل می‌توان به وراثت و سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به آب مروارید، فشار خون بالا، اضافه وزن و چاقی، مصرف سیگار و الکل، قرارگیری طولانی مدت و بدون عینک آفتابی در معرض نور آفتاب، استفاده از داروهای استروئیدی، سابقه‌ی جراحی چشم و بیماری‌های التهابی چشم اشاره کرد.
از علائم بیماری کاتاراکت می‌توان به دوبینی در یک چشم، تاری دید، حساسیت به نور، کاهش دید در شب و محوی و زردشدن رنگ‌ها اشاره کرد. یکی از مهم‌ترین علائم بیماری آب مروارید، تغییر نمره چشم است.
این بیماری و عوارض آن را می‌توان با روش‌هایی همچون استفاده از عینک یا لنز و افزایش نور محیط بهبود بخشید اما تنها راه درمان قطعی آب مروارید، جراحی عدسی است. این جراحی معمولا بصورت سرپایی و با بی‌حسی موضعی انجام می‌گیرد.
بیماری کراتوکونوس (قوز قرنیه)
قوز قرنیه از دیگر عوامل شایع بالا رفتن نمره چشم بوده و اغلب در سنین نوجوانی بروز می‌کند. در این سن، قرنیه‌ی چشم از انعطاف پذیری بالایی برخوردار بوده و به همین دلیل ممکن است از حالت طبیعی خود خارج شده و حالتی مخروطی پیدا کند. بروز این بیماری منجر به بالا رفتن آستیگمات شده و در روند شکست نور و تشکیل تصویر در چشم فرد اختلال ایجاد می‌شود. در نهایت چشم فرد به نور حساس شده و احساس سوزش خفیف و تاری دید به او دست می‌دهد.
مهم‌ترین علت بروز این بیماری، ژنتیک بوده و در اغلب موارد، بروز آن همراه با شکایت‌هایی در خصوص تغییر نمره‌ی چشم بوده است. روش‌های درمانی قوز قرنیه بسته به شدت و مرحله‌ی بیماری تعیین شده و شامل استفاده از عینک و لنز و استفاده از نور ماورا بنفش، قطره و یا جراحی پیوند قرنیه است.
علت بالا رفتن نمره چشم کودکان
بالا رفتن نمره چشم در کودکان نیاز به توجه و مراقبت‌های ویژه‌ای دارد تا در آینده از آسیب‌های احتمالی بینایی جلوگیری شود. به محض مشاهده‌ی علائم بالا رفتن نمره چشم در فرزندتان، حتما در اسرع وقت موضوع را با چشم پزشک در میان بگذارید.
در اغلب موارد، بالا رفتن نمره چشم کودکان به دلیل افزایش طول محوری چشم (نزدیک بینی) رخ می‌دهد. از جمله علل ایجاد نزدیک بینی در کودکان می‌توان به علل زیر اشاره نمود:
استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی: آلاتی همچون تلویزیون، گوشی و کامپیوتر و استفاده‌ی کنترل نشده از آن‌ها می‌تواند منجر به بالا رفتن نمره چشم کودکان شود.از این رو بایستی میزان استفاده از این ابزار به حداقل برسد.
توارث و ژنتیک: ژنتیک نیز در سرعت بالا رفتن نمره چشم تاثیر به سزایی دارد. افزایش نمره چشم در کودکانی با والدین نزدیک بین، به نسبت سایر کودکان بیشتر اتفاق می‌افتد.
استفاده بیش از حد از عینک: در صورتی که کودک به میزان خفیفی دچار نزدیک بینی باشد، استفاده‌ی دائمی و تمام مدت از عینک موجب بدتر شدن اوضاع خواهد شد.
نشانه‌های بالا رفتن نمره چشم
اگر برایتان سوال است که تغییری در نمره چشمتان ایجاد شده یا خیر، باید بگوییم که نشانه‌های بالا رفتن نمره چشم اغلب مشابه نشانه‌های ضعیف شدن چشم بوده و اگر هریک از این نشانه‌ها را دارید، بهتر است جهت معاینه و بررسی، به چشم پزشک مراجعه نمایید. برخی از نشانه‌های بالا رفتن نمره چشم عبارتند از: سردردهای مستمر و شدید، خشکی چشم، افزایش اشک چشم‌ها، اشک‌های آبکی و رقیق، دوربینی، تاری دید و احساس درد در ناحیه‌ی گردن، شانه و کمر.
چگونه از بالا رفتن نمره چشم جلوگیری کنیم؟
گرچه بالا رفتن نمره چشم امری طبیعی است، اما شمامی‌توانید برای جلوگیری از بالا رفتن نمره چشم به موارد زیر توجه نمایید:
۱. برای جلوگیری از بالا رفتن نمره چشم، از مجاورت در برابر اشعه‌های مضر و آسیب زننده به چشم دوری کنید. نور آفتاب شامل پرتوهای فرابنفش و فروسرخ بوده و می‌تواند آسیب جدی به چشمان شما وارد کند. بنابراین هنگام مجاورت با نور خورشید، برای محافظت از چشمانتان از عینک آفتابی مناسب و استاندارد استفاده نمایید.
۲. از استفاده‌ی طولانی مدت آلات دیجیتالی مانند گوشی، تلویزیون، کامپیوتر و… بپرهیزید. میزان استفاده از این وسایل تاثیر مستقیمی با سن ثابت شدن نمره چشم شما دارد. برای محافظت از چشمانتان به تنظیم نور صفحات نمایشگر و فیلتر نور آبی نیز توجه داشته باشید. پس از هر ۲۰ دقیقه استفاده از وسایل دیجیتالی، به چشمان خود استراحت دهید.
۳. بیش از حد از لوازم آرایش چشم استفاده نکنید. استفاده‌ی بیش از حد از لوازم آرایش چشم و استفاده از لوازم فاقد استاندارد و تایید، آسیب جدی به چشمانتان وارد می‌کند.
۴. پیش از مصرف هر دارو درباره‌ی اثرات آن بر بینایی و نمره چشم از پزشک خود سوال کنید. برخی داروها ممکن است بر بینایی و نمره چشم اثر سو بگذارند.
۵. از معاینات دوره‌ای غافل نشوید. به صورت منظم و دوره‌ای به اپتومتریست مراجعه کرده تا روند تشخیص و درمان سریع‌تر شود. این کار به حفظ نمره چشم نیز کمک می‌کند.
سخن پایانی
بالا رفتن نمره چشم در افراد عینکی، از شایع‌ترین مشکلاتی بوده که این افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. بالا رفتن نمره چشم دلایل مختلفی دارد اعم از تاثیرات ژنتیکی، مشکلات بینایی، آسیب دیدن چشم، بالا رفتن سن و… در این مقاله سعی داشتیم تا شما را با دلایل عمده بالا رفتن نمره چشم در کودکان و بزرگسالان، علائم آن و راه‌های جلوگیری از وقوع این عارضه آشنا کنیم.
سوالات متداول
دلایل بالا رفتن نمره چشم چیست؟
بالا رفتن نمره چشم دلیل واحد و مشخصی ندارد و می‌تواند ناشی از عواملی همچون استفاده طولانی مدت از آلات دیجیتالی، تغذیه نامناسب، مشکلات ژنتیکی و… باشد. دلایل بالا رفتن نمره چشم در افراد متفاوت است.
سن ثابت شدن شماره چشم چقدر است؟
هنوز عدد مشخصی برای پاسخ به این سوال در نظر گرفته نشده و شدت و مدت بالا رفتن نمره چشم در هر فرد و بسته به شرایط متفاوت است. در نتیجه بهترین کار مراجعه‌ی دوره ای و منظم به چشم پزشک است.
مهم‌ترین بیماری‌هایی که منجر به بالا رفتن نمره چشم می شوند کدامند؟
از مهم‌ترین بیماری‌هایی که نمره چشم را بالا می‌برند می‌توان به کاتاراکت(آب مروارید) و کراتوکونوس(قوز قرنیه) اشاره کرد.
